Upadki cywilizacji Majów dzieliły setki lat, łączą je podobne wzorce
30 stycznia 2017, 12:05Specjaliści od dawna zastanawiają się, co doprowadziło do upadku cywilizacji Majów w IX wieku. Najnowsze badania radiowęglowe stanowisk archeologicznych pozwalają lepiej zrozumieć wydarzenia, które spowodowały, że kwitnące miasta zostały nagle opuszczone
Czarne dziury, początek a nie koniec? Uczeni proponują nowe rewolucyjne podejście
14 marca 2025, 16:05Czarne dziury od dziesięcioleci fascynują naukowców, pisarzy i zwykłych zjadaczy chleba. Zgodnie z ogólną teorią względności Einsteina, wszystko, co dostaje się do czarnej dziury opada do jej centrum i zostaje tam zniszczone przez gigantyczną grawitację. Centrum to, zwane osobliwością, to nieskończenie mały punkt, w którym przyspieszenie grawitacyjne jest nieskończone. Tam skupia się cała materia czarnej dziury.
Skąd się wzięła rudość
25 maja 2007, 13:25Prymatolodzy od dawna wiedzą, że ludzie, naczelne i inne małpy widzą czerwień. Zastanawiali się jednak, czy uzupełnienie gamy postrzeganych barw podyktowane było względami utylitarnymi, bo pomagało w wyszukiwaniu pożywienia, czy raczej chodziło o zdolność rozpoznawania nawet z dużych odległości bliskich osób o rudych włosach albo czerwonawej cerze.
"Trojańska" metoda na skuteczniejszą i mniej szkodliwą radioterapię
19 grudnia 2011, 10:43Zespół z Georgia Health Sciences University (GHSU) opracował metodę na ograniczenie zdolności komórek nowotworu do reperowania śmiertelnych uszkodzeń DNA wywołanych radioterapią. Można w ten sposób zwiększyć skuteczność napromienienia, ograniczając przy tym skutki uboczne.
Pierwszy kontrolowalny przełącznik DNA
21 lutego 2017, 06:17Powstał pierwszy kontrolowalny przełącznik DNA, który reguluje przepływ prądu w cząsteczce. Amerykanie już planują następne badania, dzięki którym przybliżą się do DNA-nanourządzeń.
Wielkie modele językowe (LLM) generują język podobnie jak ludzie
15 maja 2025, 08:33Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego i Allen Institute for AI ze zdumieniem zauważyli, że wielkie modele językowe (LLM) – takie jak używane np. przez ChatGPT – generalizują wzorce językowe podobnie jak ludzie, poprzez analogie a nie ścisłe trzymanie się zasad. Badacze postanowili sprawdzić, na ile prawdziwe jest powszechnie panujące przekonanie, że LLM generują swoje wypowiedzi na podstawie obowiązujących zasad, które wydedukował z danych treningowych. Tymczasem okazało się, że – podobnie jak ludzie – modele językowe posługują się przykładami i analogiami podczas tworzenia nieznanych sobie słów.
Chore na raka dziewczynki będą mogły zostać matkami
2 lipca 2007, 13:23Izraelscy lekarze pobrali od chorych na raka dziewczynek komórki jajowe. Następnie doprowadzili do ich dojrzewania i zamrozili. Niektóre pacjentki miały tylko 5 lat. Dzięki temu po leczeniu chemio- i radioterapią będą one mogły w przyszłości zostać matkami.
Zaburzenie zegara biologicznego przyspiesza neurodegenerację
11 stycznia 2012, 11:01Zaburzenie działania zegarów biologicznych (rytmów okołodobowych) prowadzi do przyspieszonej neurodegeneracji, utraty funkcji motorycznych oraz przedwczesnej śmierci. Dotąd naukowcy zmagali się z dylematem w rodzaju jajka i kury, bo nie było wiadomo, czy problemy z zegarami biologicznymi są wynikiem, czy przyczyną chorób neurodegeneracyjnych, np. alzheimeryzmu czy choroby Huntingtona.
Lipokalina 2 - kostny hormon hamujący apetyt
9 marca 2017, 13:59Lipokalina 2, hormon uwalniany przez komórki kości, hamuje apetyt. Wskazują na to badania na myszach, przeprowadzone przez naukowców z Centrum Medycznego Columbia University (CUMC).
Nowe niezwykłe galaktyki
12 sierpnia 2007, 08:50Głęboko w kosmosie astronomowie odkryli pięć bardzo starych galaktyk. Są one bardzo duże jak na swój wiek i bardzo szybko formują się w nich gwiazdy, co może skłonić astronomów do zmiany obecnie obowiązujących poglądów na tworzenie się galaktyk.
